Leverbot
Leverbot
Leverbot is een parasiet, die leeft in de lever en galgangen van het rund en het schaap. Ook bij geiten, hazen en reeën komt leverbot voor. De schade door leverbot wordt vooral veroorzaakt door de trektocht die de botten door de lever maken. Om zich te kunnen voortplanten heeft leverbot de leverbotslak nodig; Lymnea truncatula. Deze komt vooral voor in gebieden waar het vochtig is, zoals veen en kleigrond en slecht ontwaterde greppels of slootkanten. Cyclus 1) Leverboteieren komen via de mest op het land 2) Uit de eieren komen trilhaarlarven die binnen 24 uur een leverbotslakje moeten vinden 3) In de leverbotslak vermeerderd de trilhaarlarve zich tot 200 staartlarven 4) De staartlarven komen vrij uit de slak en binden zich aan het gras 5) De staartlarve ontwikkeld zich hier tot besmettelijke cyste 6) Deze cystes worden met het gras door de koe opgenomen De ontwikkeling van leverbotei tot besmettelijke cyste duurt ong 3 maanden en vindt alleen plaats als de temperatuur > 10 ˚C is. Leverboteieren zijn gevoelig voor droogte en UV-licht. In de winter kunnen de slakken ook strenge vorst overleven. In de gast heer duurt de ontwikkeling van besmettelijke cyste tot leverbotei ong 10-12 weken. Tijdens deze ontwikkeling in de gastheer maken de jonge leverbotten een trektocht door het lichaam en wordt er met name aan de lever veel schade toegebracht. Schade en symptomen Bij het rund zien we, itt bij het schaap, vrijwel nooit acute sterfte als gevolg van een leverbot-infectie. Wat we vooral zien is: verminderde productie, vruchtbaarheidsproblemen en slechte groei en ontwikkeling van het jongvee. De schade kan oplopen tot meer dan €6000,- op een gemiddeld rundveebedrijf. Bloedonderzoek geeft vanaf 4-6 weken na infectie aan of uw dieren besmet zijn. Mestonderzoek is ook mogelijk, vanaf 10-12 weken na infectie. U kunt ook mbv tankmelkonderzoek bij de oudere dieren een besmetting vaststellen. Een besmetting met leverbot, gaat vaak samen met een Salmonella-besmetting. Ook is het koppel vaak vatbaarder voor andere ziekteverwekkers zoals BVD. Behandeling Er is in Nederland geen middel geregistreerd tegen leverbot om uw melkgevende dieren mee te behandelen. Dit houdt in dat u het melkvee aan het begin van de droogstand (minimaal 6 weken voor afkalven) moet behandelen. Hou er rekening mee dat er streng wordt gecontroleerd op residuen van leverbotmiddelen in tankmelk. Jongvee kan met de beschikbare middelen goed worden behandeld Let op: er bestaat in bepaalde delen van Nederland (mn ten noorden van Amsterdam en rondom Rotterdam) resistentie tegen het belangrijkste leverbotmiddel triclabendazole. Resistentie gaat u tegen door niet onnodig te behandelen en door voldoende hoog te doseren!